Collecties over voeding

Deel deze pagina

Een verrassend overzicht van erfgoedorganisaties en privécollecties die voedingserfgoed herbergen. Het gaat om publiek toegankelijke collecties, privécollecties of deelcollecties over voeding. Ook collecties van in Brussel actieve musea of collectiebeheerders met een ruimere invalshoek komen aan bod. Het gaat zowel om objectcollecties als documentaire collecties, zoals het Brusselse stadsarchief.
In de loop van 2017 documenteerde het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) deze collecties en tradities in haar databank. Documentaire collecties werden ook ingevoerd in Archiefbank Vlaanderen. Ontdek hieronder de lijst van Brusselse archieven en musea met een (deel)collectie over voedingserfgoed, waarbij we verder verwijzen naar de CAG-databank.
Alle verhalen, ook over enkele privécollecties, zijn verzameld en gebundeld en vind je hier.

Groententeelt in de stad. Collectie AMVBArchief en Museum van het Vlaams Leven
Het AMVB is het geheugen van het Vlaamse leven in de hoofdstad. En dat is het Vlaamse culturele leven, maar ook het leven van de werkende Vlaming. Het AMVB bewaart materiaal van Brusselse beenhouwers bijvoorbeeld, maar heeft ook heel wat materiaal over de Brusselse grondwitloofteelt. Ook de bibliotheek is interessant.

Cartoon over voedselfraude tijdens WOI. Fonds Keym, collectie Archief van de Stad Brussel.Archief van de Stad Brussel
Het Brusselse stadsarchief bewaart alle Brusselse administratief archief. Maar het bewaart evengoed privé-archieven van families en bedrijven. Voor de voedingsonderzoeker is er allerlei interessants te vinden. Wat dacht je van het politie-archief dat de verkoop regelde in ijs- en karakollenkramen? Of van menukaarten van Brusselse restaurants en cafés?


Vatenmagazijn © Brussels Museum van de GeuzeBrussels Museum van de Geuze – Cantillon
De brouwerij Cantillon is een levend museum. Lange tijd was Cantillon de enige brouwerij in Brussel. Vandaag is het de enige brouwerij waar nog met negentiende- en vroeg-twintigste-eeuws materiaal wordt gebrouwen. Vaut le détour!



Maaltoestellen in de vaste collectie van het museum © Greet DrayeBrussels Museum van de Molen en de Voeding
In Evere staat een windmolen. En die windmolen herbergt een museum dat helemaal is gewijd aan (gemalen) voeding zoals graan, specerijen,… Ieder jaar is er naast de interessante vaste collectie ook een tijdelijke tentoonstelling over voeding, zoals de expo gewijd aan de kleinste eters, kinderen.


Chocoladekannen. Collectie Choco-Story Brussels © Greet DrayeChoco-Story Brussels
Wil je alles weten over (de geschiedenis van) chocolade? Dan kan je terecht in Choco-Story Brussels. Van de import van cacaobonen, over chocolademallen tot kannen speciaal voor chocolademelk: het is er allemaal. En ja, je kan ook proeven!



Alfons Dekelver, Witloofteelt in de Stroobantsstraat, z.d. Collectie Gemeentelijk Museum Pieter CnopsGemeentelijk Museum Pieter Cnops
In het Gemeentelijke Museum van Evere wordt de geschiedenis van Evere uit de doeken gedaan. En omdat Evere vroeger erg landelijk was, vind je er sporen van ‘boerkozen’ of groententelers: ploegen en eggen bijvoorbeeld, maar ook een thermosifon om witlooflagen warm te houden.


Schotel voor Pessah, vervaardigd door Boch uit La Louvière, eind 19de eeuw, inventarisnr. 03481. Collectie Joods Museum van België © Joods Museum van BelgiëJoods Museum van België
Het Joods Museum van België is gewijd aan de geschiedenis van het jodendom in ons land. Omdat ook bij heel wat joodse feesten voeding een belangrijke rol speelt, bezit het museum veel objecten (en archieven) die als voedingserfgoed bestempeld kunnen worden. Het gaat bijvoorbeeld om schotels, wijnbekers en rituele messen, of verpakkingen van koosjere voedingsproducten.

Industriële koffiebrander. Collectie La Fonderie © Greet DrayeLa Fonderie - Brussels Museum voor Arbeid en Industrie
Het museum, in de oude bronsgieterij ‘La Compagnie des Bronzes’, illustreert de geschiedenis van arbeid en industrie in Brussel, waaronder de voedingsindustrie. Men zoomt in op de productie van bier, koffie en chocolade. De archieven beheren onder andere de fondsen van koffiebranderij Jacqmotte en chocolaterie Victoria. En hier vind je de eerste Neuhaus-ballotin!

Gravure, Sint-Pietersleprozerij © Museum en archief van het Brusselse OCMWMuseum en archief van het OCMW van Brussel
De algemene diensten van het OCMW huisvesten het museum en archief. In de collectie vind je heel wat kunstwerken, serviezen, zilverwerk en meubilair. Het hoorde ooit tot de OCMW-instellingen. Daarnaast bewaart men bijna 10 kilometer archief, met pareltjes zoals het archief van de eigen beenhouwerij, of gegevens over diëten in ziekenhuizen, kindertehuizen, ... .
 
Roerkuip. Collectie Museum van de Belgische Brouwers © Greet DrayeMuseum van de Belgische Brouwers
Op de Grote Markt, in het huis van de brouwersgilde - vandaag de Federatie van de Belgische Brouwers - huist de collectie van het Museum van de Belgische Brouwers. Je vindt er achttiende- en negentiende-eeuws brouwersalaam, inclusief grote brouwkuipen. En ook het gereedschap van de tonnenmaker heeft zijn plek. Aan de muur mooie Brusselse faience bierkannen.

Maquette van 13de-eeuws Brussel, detail. Collectie Museum van de Stad Brussel © Greet DrayeMuseum van de Stad Brussel - Broodhuis
Het Museum van de Stad Brussel, ook op de Grote Markt, vertelt over Brussel, haar ontwikkeling, de handel en de wandel van de Brusselaars. Wist je dat er tot een eind in de twintigste eeuw markt was op de Grote Markt? Je ziet het op een van de schilderijen in het museum. Op de maquette van de dertiende eeuw stad, kan je Brussels eerste broodhuis spotten!

Volgeladen bierkar van Brouwerij Wielemans. Collectie Schaarbeeks Biermuseum © Greet DrayeSchaarbeeks Biermuseum
2500 bierflessen en evenveel bijhorende bierglazen, of bierviltjes, lichtreclames, biertonnen, tapinstallaties, kookketels en flessenreinigers. Heeft het ook maar iets te maken met bier, dan vind je het vast in het Schaarbeeks Biermuseum. Vergeet ook niet te proeven van 'La Schaerbeekoise', het museumbier.